Main menu
Στο λόφο ανάμεσα από δύο λίμνες (Μικρό και Μεγάλο Ζερέλι) που αποτελούν προστατευμένο υγροβιότοπο, στο νότιο άκρο του Κροκίου πεδίου, 5 χλμ. δυτικά του Αλμυρού, βρίσκεται η προϊστορική θέση Ζερέλια, η οποία κατοικήθηκε από τη Μέση Νεολιθική Εποχή μέχρι και την Ύστερη εποχή του Χαλκού (αναγνωρίστηκαν οκτώ αρχαιολογικά στρώματα), ενώ στα επιφανειακά στρώματα εντοπίστηκαν λείψανα των ιστορικών, των μεσαιωνικών και των νεώτερων χρόνων. Στην κορυφή της μαγούλας βρέθηκαν τα λείψανα κατοίκησης Μυκηναϊκών χρόνων. Επίσης στην περιοχή ερευνήθηκαν τάφοι Πρωτογεωμετρικής περιόδου.
Η περιοχή έχει ανασκαφεί στις αρχές του 20ου αιώνα (1908) από τους Wace και Thompson και τα αποτελέσματατων ερευνών έχουν δημοσιευθεί αναλυτικά. Το 1992 η Ολλανδική Αρχαιολογική Σχολή υπό την διεύθυνση του καθ. Η. Reinder Reinders του Πανεπιστημίου του Groningen διενήργησε επιφανειακή έρευνα στην περιοχή της Μαγούλας, στα πλαίσια της ευρύτερης επιφανειακής έρευνας που έκανε η Σχολή στην περιοχή σε συνεργασία με την ΙΓ' ΕΠΚΑ. Τα αποτελέσματα της επιφανειακής έρευνας στη Μαγούλα Ζερέλια δημοσιεύτηκαν το 2004 (Reinders, R. (ed.) 2004. Prehistoric sites at the Almirοs and Sourpi plains (Thessaly, Greece), Publications of the Netherlands Institute at Athens V, Assen: Koninklijke Van Gorcum). Τα στοιχεία που προέκυψαν από τις έρευνες αυτές έδειξαν ότι, για την κατανόηση της προϊστορικής κατοίκησης στην περιοχή νότια και νοτιοδυτικά του Αλμυρού, εξαιρετικά σημαντική είναι όχι μόνον η Μαγούλα Ζερέλια και ο υδροβιότοπος με τις δύο χαρακτηριστικές λίμνες που γειτνιάζει με αυτήν νοτίως, αλλά και η σχέση που είχε κατά την νεολιθική εποχή με τη γειτονική θέση Καρατζάνταγλι. Η θέση αυτή, όπως έδειξαν τα επιφανειακά ευρήματα, κατοικήθηκε κατά την Αρχαιότερη και Μέση Νεολιθική περίοδο, είναι δηλαδή πρωιμότερη, και εν μέρει σύγχρονη, με τη Μαγούλα Ζερέλια. Από το 2005 διεξάγεται κοινή ανασκαφική έρευνα από τη ΙΓ΄ΕΠΚΑ και το Τμήμα Ιστορίας -
Βασιλική Αδρύμη-
Δρ. Αρχαιολόγος
Επίτιμη Διευθύντρια ΥΠ.ΠΟ.Τ.