Η νήσος Πεπάρηθος, η σημερινή Σκόπελος, ήταν – κατά το Στράβωνα - ίσως η σημαντικότερη από «τας προ της Μαγνησίας νήσους. Στους κλασικούς χρόνους το νησί είχε στενές σχέσεις με την Αθήνα, ενώ αργότερα συνέδεσε την τύχη του με τους Μακεδόνες .
Τρεις ήταν οι αρχαίες πόλεις του νησιού: Η Πεπάρηθος, αποικία των Χαλκιδέων, στη θέση της σημερινής πόλης Σκοπέλου με λείψανα στο μεσαιωνικό Κάστρο και το λιμάνι (εδώ ανήκε και το ιερό του Ασκληπιού στη θέση Λιβάδι - Αμπελική) με συνεχή κατοίκηση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η Σελινούς στη θέση Λουτράκι της Γλώσσας -όπου βρέθηκε τμήμα υδραγωγείου, κτίριο υστερο-ρωμαϊκών χρόνων και σαρκοφάγος του α΄ μισού του 3ου αι. μ.Χ.- και ο Πάνορμος όπου και ο σημερινός οικισμός στη θέση Παλαιόκαστρο.
Επίσης, στη θέση Κανάκη ή Λάκα σώζονται τα άνδηρα των ναών της Αθηνάς και του Διονύσου. Στη θέση Σεντούκια στο βουνό Καρυά υπάρχουν λαξευτοί τάφοι, ενώ στον Αγνώντα αποκαλύφθηκε εργαστήριο πήλινων αμφορέων. Πύργοι και αγροικίες στις θέσεις Μαυραγάνι, Ελληνικό, Σεντούκια, Πρίονας, Άγιος Γεώργιος, Δίτροπο. Ονομαστός υπήρξε κατά την αρχαιότητα ο Πεπαρήθιος οίνος, όπως μαρτυρούν και οι πολυάριθμοι Πεπαρήθιοι αμφορείς του 4ου και 3ου αι. π.Χ., ενώ τσαμπιά από σταφύλια εικονίζονται και στα νομίσματα του νησιού.
Το νησί αποτέλεσε έδρα επισκοπής στους βυζαντινούς χρόνους. Από τον 6ο αι. μ.Χ. ονομάζεται και Σκόπελος. Στη θέση της βυζαντινής εκκλησίας της Επισκοπής υπάρχουν λείψανα αρχαίου ναού και παλαιοχριστιανικής εκκλησίας.
Βασιλική Αδρύμη-Σισμάνη,
Δρ. Αρχαιολόγος
Επίτιμη Διευθύντρια ΥΠ.ΠΟ.Τ.
Βιβλιογραφία
-Α. Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου,«Φεραί-Πεπάρηθος-Σκίαθος. Μερικά στοιχεία του αρχαιολογικού έργου μιας οκταετίας (1990-1998)>> στο Πρακτικά 1ης Επιστημονικής Συνάντησης "Το Έργο των Εφορειών Αρχαιοτήτων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠ.Πα. στη Θεσσαλία και στην ευρύτερη περιοχή της (1990-1998)", Βόλος 2000, στο 345-353.